Ustawa o dokumentach publicznych – do więzienia za kopiowanie dowodu?

Ustawa o dokumentach publicznych – do więzienia za kopiowanie dowodu?

Ustawa o dokumentach publicznych

Wyłudzenia kredytów, tzw. „chwilówek” i pożyczek ekspresowych, obrót kradzionymi towarami, przestępczość związana z obrotem towarowym za granicą, kradzież tożsamości, a nawet wyłudzenia podatku VAT – to tylko wierzchołek góry lodowej, a zarazem przestępstwa, podczas których wykorzystywane są cudze, podrobione lub skradzione dokumenty. Przeciwdziałać ma temu zakaz kserowania dowodów osobistych. 12 lipca 2019 roku wchodzi w życie Ustawa z dnia 22 listopada 2018 r. o dokumentach publicznych.

Do więzienia za wykonanie kserokopii dowodu osobistego?

Ustawa z dnia 22.11.2018 r. o dokumentach publicznych,  Dz. U. z 2019 r. poz. 53  określa zasady funkcjonowania systemu bezpieczeństwa w takich obszarach jak projektowanie, wytwarzanie, przechowywanie oraz weryfikację autentyczności dokumentów publicznych, a także wszelkie inicjatywy zmian zabezpieczeń dokumentów publicznych przed fałszerstwem. Dodatkowo, zgodnie z ustawą to minister spraw wewnętrznych i administracji ma być odpowiedzialny za kształtowanie polityki bezpieczeństwa w tym zakresie.

Pośród zmian oraz stworzenia listy kategorii dokumentów publicznych i minimalnych zabezpieczenia tych dokumentów przed fałszerstwem, a także wprowadzenia ułatwienia obywatelom dostępu do dokumentów (powstanie Rejestr dokumentów publicznych, który będzie prowadzony przez ministra spraw wewnętrznych i administracji w systemie teleinformatycznym), najwięcej emocji wzbudza Rozdział 10 i art. Art. 58. Ustawy

Kto wytwarza, oferuje, zbywa lub przechowuje w celu zbycia replikę dokumentu publicznego, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Zgodnie z nowymi przepisami, od 12 lipca począwszy, kopiować dowody osobiste można wyłącznie wówczas, gdy kopie są wykonane do celów urzędowych, służbowych lub zawodowych określonych na podstawie odrębnych przepisów lub na użytek osoby, dla której dokument został wydany. Innymi słowy, wszelkie praktyki rynkowe, przy których dowody były kserowane (np. wypożyczalnie samochodów, siłownie, szkoły językowe) bardzo szybko muszą wypracować nowe praktyki sprawnego wprowadzania danych osobowych, zastępując kopiowanie – spisywaniem wybranych danych.

Obecnie sytuacja wygląda tak, że wykonując kserokopię dowodu osobistego można uzyskać pełen zakres informacji. Od momentu obowiązywania ustawy o dokumentach publicznych będzie to zakazane. Ustawa definiuje także pojęcie repliki (art. 2 ust. 1 pkt 6) jako:

odwzorowanie lub kopię wielkości od 75% do 120% oryginału o cechach autentyczności dokumentu publicznego lub blankietu dokumentu publicznego, z wyłączeniem kserokopii lub wydruku komputerowego dokumentu publicznego wykonanych do celów urzędowych, służbowych lub zawodowych określonych na podstawie odrębnych przepisów lub na użytek osoby, dla której dokument publiczny został wydany

Dla wielu przedsiębiorców kopiowanie dokumentów z danymi osobowymi jest powszechną praktyką od lat. I o ile jasnym jest, że zdecydowanie większość usługodawców z sektora prywatnego będzie musiała zrezygnować z kserowania dokumentów takich jak dowody osobiste, prawa jazdy, dowody rejestracyjne czy wszelkie legitymacje, o tyle – jak wynika z pierwszych doniesień prasowych – kwestią wymagającą doprecyzowania są takie branże jak np. bankowość, telekomunikacja czy ubezpieczenia. Choć ustawa nie przewiduje żadnych wyjątków, to podnoszone są argumenty, że weryfikacja tożsamości i pozyskiwanie danych indentyfikacyjnych przez banki (w tym przypadku kopii dokumentów tożsamości) wynika z dyrektyw w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu.

Z pewnością zmiany były potrzebne. Według raportu infoDOK za IV kwartał 2018 r., liczba udaremnionych prób wyłudzeń kredytów w okresie 12 miesięcy przed jego publikacją wyniosła prawie 5,5 tysiąca na łączną liczbę 361,5 mln zł, a liczba zastrzeżonych dokumentów tożsamości przekroczyła 150 tysięcy.