Słownictwo i terminologia biznesowa, związane ze startupami i ich funkcjonowaniem przesiąknięte jest żargonem branżowym, skrótami i zwrotami zaczerpniętymi z języka angielskiego. Dlatego dla tych osób, które dopiero zaczynają interesować się światem startupów przygotowaliśmy krótki słowniczek z wytłumaczeniem poszczególnych fraz i słów. Znajdują się w nim najważniejsze pojęcia branży startup i terminologia przydatna na każdym Barcamp’ie, MeetUp’ie czy MixEr’ze.
Istotne pojęcia biznesowe
metoda badawcza polegająca na porównaniu dwóch wersji strony internetowej lub produktu celem wybrania tej, która lepiej spełnia stawiane przed nią zadania, jest bardziej przyjazna klientowi i lepiej przez niego odbierana.
business to business, czyli usługi czy produkty kierowane do przedsiębiorstw, korporacji, firm. Po prostu klienta biznesowego. Business to customer, to usługi lub produkty sprzedawane klientom detalicznym / indywidualnym.
strategia bardzo szybkiego tempa wzrostu i rozwoju firmy.
szablon modelu biznesowego, często stosowany przez startup do określenia modelu działania na początkowym etapie (pre-seed). Składa się z 9 elementów: kluczowi partnerzy, kluczowe działania / aktywności, kluczowe zasoby, kluczowe koszty, wartości, relacje z klientami, sposoby dotarcia, segmenty klientów i przychody.
procentowy wskaźnikiem opisujący, jaka część Klientów zrezygnowała z usług w badanym czasie, najczęściej pod wpływem zmiany modelu płatności usługi.
mobilny i innowacyjny sposób obsługi bankowości. Opiera się na wykorzystaniu najnowocześniejszych rozwiązań technologicznych do usprawniania usług finansowych – zaciągania kredytów, pożyczek, zarządzania finansami, operowania walutami czy też dokonywania płatności online.
technika marketingowa, w której zamiast tradycyjnej reklamy, używa się nowych kanałów poszukiwania klientów, takich jak media społecznościowe, materiały viralowe, blogi etc.
Pierwsza oferta publiczna, czyli sprzedaż akcji spółki na giełdzie po raz pierwszy.
metoda prowadzenia projektów, w której miarą postępu jest dostosowywanie modelu biznesowego do realiów rynkowych w myśl zasady: mierz – ucz się – buduj. Metoda prowadzenia działalności, w której eksperymentowanie i dostosowywanie produktu do realiów rynkowych jest ważniejsze od dokładnego planowania.
Minimal Viable Product czyli taki produkt, który nie jest całkowicie ukończony, ale jest już gotowy do pokazania jak będzie wyglądać gotowy produkt. MVP jest wystarczająco określony, aby pokazać potencjalnemu klientowi jego wartość, a jednocześnie pozwolić na zmierzenie zainteresowania klienta bez finalizacji projektu.
prezentacja startupu, najczęściej w formie wystąpienia publicznego, opowieść o idei, pomyśle i biznesplanie. Zwykle pitch to jedno lub kilkuosobowa prezentacja ze slajdami lub krótkim filmem przed grupą inwestorów.
zmiana dokonywana by lepiej trafić w realia rynkowe. Może to być zmiana cech produktu lub również zmiana strategii wejścia na rynek, grupy docelowej, sposobu komunikacji etc.
Software as a Service. – w dosłownym tłumaczeniu – oprogramowanie jako usługa. Dostarczana Klientowi za pomocą Internetu usługa korzystająca z nowoczesnego oprogramowania.
rozszerzanie możliwości biznesowych firmy przez obecność na nowych rynkach i/lub w nowych branżach. Skalowanie to zmienianie rozmiarów i zakresu startupu. Skalowany biznes to również taki, który łatwo przenieść w inne miejsce.
powszechnie mówi się o tym jako o sposobie marketingu polegającym na docieraniu do jak najszerszej grupy odbiorców bez doboru odbiorcy i targetowania przekazu, licząc że informacja trafi w końcu do właściwej grupy. Może być to jednak nie tylko sposób na promocję startupu, ale również model inwestowania. Technika spraw & pray to inwestowanie w wiele firm jednocześnie licząc na to, że któryś z pomysłów się zwróci.
przedsiębiorstwo powstałe poprzez wydzielenie się / oddzielenie ze spółki matki.
„jednorożec” to startup, którego wycena przekroczyła miliard dolarów
Istotne pojęcia finansowe
inwestor indywidualny (prywatny) zapewniający startupom nie tylko środki finansowe, ale również swoją wiedzę, doświadczenie, znajomość tematyki i sieć kontaktów.
break even point- próg rentowności, od którego startup zaczyna przynosić dochody.
finansowanie rozwoju firmy z prywatnych środków założyciela.
Cost of Acquiring Customer, czyli koszt pozyskania klienta.
finansowanie społecznościowe. Forma finansowania projektów przez społeczność, zasadniczo za pośrednictwem Internetu. Gromadzenie kapitału w formie darowizny, bądź w zamian za określone świadczenie zwrotne, np. pewną formę wynagrodzenia lub/i udziały. Na świecie funkcjonuje ponad 1500 portali i platform, które umożliwiają m.in. opisanie projektu, pozwalają startupowi na określenie nagród dla wspierających i pułapu potrzebnego do osiągnięcia celu finansowego.
(3F) Family, Friends and Followers lub Family, Friends and Fools – Rodzina, Przyjaciele i Fani, lub w wersji alternatywnej Rodzina, Przyjaciele i Głupcy. Termin stosowany do określenia grupy osób, do której startup może najłatwiej zwrócić się z propozycją finansowania projektu. FFF to finansowanie startupu przez najbliższe otoczenie.
model biznesowy, w którym produkt lub usługa jest dostępna za darmo w okrojonej, podstawowej wersji. Korzystanie z zaawansowanych funkcji lub wszystkich możliwości usługi wymaga wykupienia wersji premium (płatnej).
Initial Coin Offering jest metodą crowdfundingu, polegającą na zbieraniu kapitału przez startupy za pomocą kryptowalut.
inwestycje w podmioty znajdujące się w bardzo wczesnym stadium rozwoju lub w start-upy nieposiadające udokumentowanej sprzedaży. Inwestycje o bardzo wysokim poziomie ryzyka. W praktyce takie finansowanie często opiera się o przekazanie dużej ilości udziałów / akcji.
inwestycje na niepublicznym rynku kapitałowym w firmy, najczęściej na wczesnym etapie jej rozwoju. Mają uruchomić działanie spółki lub sprzyjać jej ekspansji. Fundusze venture capital liczą na przyszłe zwroty z inwestycji, dlatego oprócz pieniędzy oferują często wsparcie mentorskie. Ostatecznie, celem działalności funduszy VC jest zainwestowanie kapitału w startup i późniejsza odsprzedaż posiadanych udziałów czy akcji
Istotne pojęcia prawne
prawo przyciągnięcia, klauzula umowna, która daje możliwość przymuszenia jednej strony do sprzedaży udziałów/akcji, najczęściej stosowana przez inwestora i chroniąca jego interes.
umowa lub też pisemne porozumienie regulujące najważniejsze kwestie dotyczące uczestnictwa pomysłodawców w startupie.
preferowane warunki wyjścia kapitałowego inwestora ze startupu. Klauzula dotyczy sposobu podziału środków pochodzących ze sprzedaży firmy pomiędzy inwestorem a założycielem czy założycielami.
zobowiązanie się do niezbywania udziałów / akcji w określonym czasie.
zapis pojawiający się najczęściej w term-sheet, zobowiązanie do wyłączności negocjacji, czyli do zaniechania prowadzenia rozmów z innymi inwestorami oraz niepodejmowanie jakichkolwiek działań mających na celu pozyskanie ofert i propozycji inwestycyjnych.
prawo pierwszeństwa (pierwokupu), zapis umowy inwestycyjnej gwarantujący, że w przypadku zamiaru zbycia udziałów przez jednego ze wspólników, pozostałym wspólnikom przysługuje pierwszeństwo do ich zakupu na takich samych zasadach, jak w przypadku innego potencjalnego nabywcy.
prawo przyłączenia się do sprzedaży akcji / udziałów przez założycieli startupu lub inwestora, gdy drugi z udziałowców sprzedaje swoje akcje / udziały.
pierwsze porozumienie, zawierane pomiędzy założycielem oraz inwestorem.
umowa zawierająca wzajemnie uzgodnione warunki współpracy pomiędzy startupem (założycielami) a inwestorem. Umowa określa zasady wejścia w biznes nowego wspólnika, reguluje wzajemne relacje i podział obowiązków.
zapis umowy inwestycyjnej, który uprawnia do stopniowego obejmowania akcji lub udziałów w spółce w zamian za konkretną kwotę, w określonym terminie.
